Kaszel u dziecka. Czy to początek astmy?

Kaszel u dziecka jest jednym z tych objawów, który występuje niezwykle często. Nietrudno zauważyć, że w młodym wieku liczba występujących infekcji (zwłaszcza wirusowych) jest niepokojąco wysoka. Dzieci mają częsty kontakt z rówieśnikami, a jednocześnie ich układ odpornościowy wciąż się kształtuje. Pojawiające się objawy to także kaszel u dziecka. Jak znaleźć jego przyczynę? Czy może być on oznaką rozpoczynającej się astmy?

Przyczyny kaszlu u dziecka

Pogorszenie stanu zdrowia może mieć wiele przyczyn. Często jednak konieczne jest ich odkrycie, aby możliwe było wprowadzenie skutecznego leczenia, a w niektórych przypadkach  zniwelowanie chwilowo występujących objawów Kiedy rodzice zauważą kaszel bywa, że  podają doraźne leki np. syrop bez recepty.  Co w sytuacji, gdy stan zdrowia wcale się nie poprawia? Jaka może być tego przyczyna?

U dorosłej osoby znalezienie jej może być nieco prostsze, bo sami potrafimy określić, jaki rodzaj kaszlu lub duszności nas męczy. Tymczasem komunikacja z dzieckiem czasem jest utrudniona ze względu na wiek. Wiemy natomiast, co może prowokować problemy z układem oddechowym.

Bardzo często jest to:

• infekcja dróg oddechowych wywołana np. wirusem,
• połknięty przedmiot, który blokuje drogi oddechowe,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• problemy z oddychaniem wywołane przez alergię,
• przebywanie w miejscu, gdzie jakość powietrza nie jest najlepsza (np. ze względu na smog lub dym papierosowy),
• astma (np. wysiłkowa, czyli kaszel po wysiłku u dziecka). 

Czynników, które powodują ciągły kaszel u dziecka, jest naprawdę wiele. Dlatego udając się do specjalisty, powinniśmy szczegółowo opisać, jakie inne niepokojące symptomy zauważyliśmy, jak długo trwa duszący kaszel u dziecka i jakich metod pomocy próbowaliśmy do tej pory.

Świszczący oddech jest jedną z sytuacji, która powinna zwrócić uwagę rodzica.. Właściwie każde odstępstwo od normy, jeżeli chodzi o stan zdrowia, jest przez nich często zauważalne. Na przykład kaszel po wysiłku fizycznym u kilkulatka uczestniczącego w zajęciach sportowych, po którym  chwilę później wyraźnie słychać próbę intensywnego odkasływania. Tak samo niepokojący bywa kaszel w nocy u dziecka, który zaburza nie tylko jego sen,  ale często też wszystkich domowników.

Co możemy zrobić w takiej sytuacji? Spróbować rozpoznawać, czy jest to kaszel suchy u dziecka, czy może kaszel produktywny, czyli tak zwany mokry. Dobrze jest również spróbować porozmawiać z dzieckiem, aby dowiedzieć się jak najwięcej o jego samopoczuciu, zmierzyć temperaturę oraz obserwować, w jakich sytuacjach wystąpił długotrwały kaszel u dziecka i czy towarzyszył mu charakterystyczny ucisk w klatce piersiowej.

Czy świszczący kaszel u dziecka może oznaczać początek astmy?

Astma nie jest wcale prosta do rozpoznania. Okazuje się, że wiele dzieci leczonych jest na inne dolegliwości, zanim zostanie postawiona diagnoza, która jasno wskaże, że uporczywy kaszel u dziecka to właśnie ta konkretna choroba. Im szybciej zostanie odkryta, tym szybciej wdrożone zostanie leczenie. To oznacza, że rozwój układu oddechowego nie będzie zaburzony w tak dużym stopniu. Jednocześnie przewlekły kaszel u dziecka występuje też przy innych dolegliwościach i właśnie najprawdopodobniej to wpływa na problemy w znalezieniu jego przyczyny.

Czy świszczący kaszel u dziecka może być jednym z objawów astmy? Okazuje się, że częściej jest to tak zwany świszczący oddech. U dzieci, w przeciwieństwie do dorosłych, najczęściej występującym symptomem jest problem z oddychaniem [1]. Co więc w przypadku, gdy to nie astma jest powodem występujących objawów? Co będzie najlepsze na kaszel u dziecka i jak jeszcze można rozpoznać, że nie ma powodów do obaw?

Jak rozpoznać, czy kaszel u dziecka jest groźny?

Częsty kaszel u dziecka to coś, na co narzeka wielu rodziców. Nie wszyscy zdają sobie jednak sprawę, że nie powinien być on naturalnym, regularnie występującym i niezanikającym zjawiskiem. Bez wątpienia dzieci często chorują, na co wpływ ma wiele czynników. Istnieje jednak pewna różnica między kaszlem przy kilkudniowej gorączce a trwającym przewlekle kaszlem.

Zazwyczaj epizody przeziębienia wiążą się też z okresem, kiedy budowana jest naturalna odporność. Co natomiast w momencie, kiedy codziennie pojawia się nocny kaszel dziecka, czy też taki, który towarzyszy mu również w czasie dnia? Jak poznać, czy rzeczywiście jest on groźny dla zdrowia?

Dla wielu rodziców szczególnie niepokojący jest kaszel nocny. Głównie ze względu na porę jego występowania. Właśnie wtedy mamy okazję usłyszeć go i zareagować, gdy zaczyna dziać się coś niepokojącego. W czasie dnia nie zawsze istnieje taka możliwość, zwłaszcza gdy nie spędzamy czasu z dzieckiem Z kolei nocny kaszel trudno jest nam zignorować. Niezależnie od wieku, może on być powodem problemów z zaśnięciem, a co za tym idzie – przyczyną nieprzespanej nocy, która niekorzystnie wpływa na stan zdrowia. W jaki sposób zdiagnozować atak kaszlu u dziecka i jak określić, czy jest niebezpieczny?

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, czy nie towarzyszą mu inne objawy. Bardzo często w takich sytuacjach kaszel łączony jest z tak zwanym przeziębieniem. Dlatego należy zwrócić uwagę, czy występują też inne charakterystyczne objawy - podniesiona temperatura oraz złe samopoczucie. Atak kaszlu u dziecka w nocy może także oznaczać inne, bardzo poważne choroby, takie jak choćby ostre podgłośniowe zapalenie krtani, krztusiec, refluks żołądkowo-przełykowy, zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, zapalenie zatok czy nawet astma oskrzelowa. Dlatego też kaszel nocny u dziecka nigdy nie powinien być lekceważony, a w szczególności gdy nie jest on tylko chwilowym stanem, a dolegliwością, która trwa już dłuższy czas.

Jak poradzić sobie z częstym kaszlem u dziecka?

Czy domowe sposoby na kaszel u dziecka pomagają? Tutaj należy być ostrożnym, aby nie pogorszyć stanu. Przy wizycie u specjalisty zapytajmy, czy konkretne metody domowego leczenia mogą być stosowane oraz w jakich przypadkach. Zapewne chcemy pomóc maluchowi i sprawić, aby nocny kaszel u dziecka czy ten występujący w czasie dnia minął możliwie szybko i to bez konieczności przyjmowania leków. Nie zawsze jest to jednak możliwe.

Warto pamiętać, że kaszel u dziecka bez gorączki mogą wywołać znajdujące się w powietrzu zanieczyszczenia, takie jak choćby smog czy dym papierosowy. Unikajmy więc palenia w towarzystwie młodszych członków rodziny, dokładnie wietrzmy dom i nie wychodźmy na spacer w momencie, kiedy nie jest to wskazane ze względu na pogodę. Starajmy się spędzać czas na świeżym powietrzu, na przykład poza miastem.

Pomocne bywa też spanie w odpowiedniej pozycji. Kaszel u dziecka w nocy może być wywołany przez spływającą do gardła wydzielinę. Za zgodą specjalisty warto spróbować picia ziół czy też okładów na klatkę piersiową. Niezwykle pomocne są również inhalacje ułatwiające odkrztuszanie.

Mimo dostępnych wielu środków działających wykrztuśnie to ich użycie powinniśmy skonsultować z lekarzem. Nawet jeżeli mówimy o leczeniu samych objawów [2]. Wizyta u specjalisty przyspieszy proces leczenia oraz samej diagnozy. U nieco starszych dzieci zalecane może być wykonanie badania znanego jako spirometria. Wskazaniem są tutaj kaszel, a dokładniej trudności z wykonaniem natężonego wydechu[3].

Co oznacza kaszel u niemowlaka?

Zauważenie niepokojących oznak związanych z pogorszeniem zdrowia jest szczególnie alarmujące w przypadku niemowlaków. Tak malutkie dzieci nie są w stanie powiedzieć nam, że dzieje się coś niedobrego. Jednocześnie dorośli zastanawiają się, co jest skutecznym środkiem na kaszel u niemowlaka. To w kwestii rodziców leży kontrolowanie stanu zdrowia dziecka oraz reagowanie, gdy dzieje się coś, co znacząco odbiega od normy.

Warto jednak zadać sobie pytanie, czy męczący kaszel u dziecka w okresie niemowlęcym to rzeczywiście powód do niepokoju? Jeżeli jest to stan trwający, to nie warto zwlekać z wizytą u lekarza. W przypadku, gdy kaszel u dziecka mija bardzo szybko, to przyczyny można doszukiwać się między innymi w infekcjach dróg oddechowych. Jest to coś, z czym często zmagamy się także jako osoby dorosłe.

Tymczasem rodzicowi może być trudno określić przyczynę kaszlu oraz czy stan ten rzeczywiście w żadnym stopniu nie zagraża życiu dziecka. W takim przypadku wizyta u lekarza zawsze jest realną pomocą. Specjalista określi, czy konieczne jest wprowadzenie zaawansowanego leczenia. Większości przypadków jest to jednak zalecenie, które wiąże się z koniecznością stosowania inhalacji z soli fizjologicznej. Aby ułatwić niemowlakowi oddychanie, stosuje się nebulizator. Warto obserwować, czy kaszel u dziecka nie nasila się w momencie, gdy niemowlak znajduje się w pozycji leżącej. Będzie to oznaczało, że wydzielina z nosa przemieszcza się w stronę gardła i utrudnia oddychanie.

Zarówno mokry, jak i suchy kaszel u dziecka w okresie niemowlęcym może wystąpić niespodziewanie. Jeżeli do objawów dołączy także wysoka gorączka czy duszności, to jest to wyraźny znak, aby jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Niektórzy rodzice decydują się również na wezwanie pogotowia czy wizytę w szpitalu.

Jakie mogą być główne powody, które sprawiają, że kaszel u dziecka pojawia się już w tak młodym wieku? Przyczyny przewlekłego kaszlu są zależne od wieku pacjenta. W najmłodszych grupach wiekowych, czyli właśnie w wieku niemowlęcym, na początku trzeba wykluczyć wady rozwojowe układu oddechowego [4].

Najczęściej będą to jednak infekcje, które powinny przeminąć w ciągu kilku dni. Poważniejszym problemem będzie zapalenie oskrzeli. Warto mieć też na uwadze, że czasami nieumyślnie doprowadzamy do podrażnienia dróg oddechowych niemowlaka.  Przyczyną wystąpienia kaszlu może być obecny w powietrzu dym papierosowy. Co więc zrobić, gdy niemowlę kaszle? Przede wszystkim powinniśmy się upewnić co do tego, czy przebywa w warunkach dla niego odpowiednich. Pomieszczenie powinno być regularnie wietrzone. Nie zapominajmy o zabraniu dziecka do innego pokoju na ten czas.. Powietrze powinno być też odpowiednio nawilżone [5]. Jeśli jednak wciąż występuje kaszel niemowlaka, to skrupulatnie obserwujemy, czy stan zdrowia się nie pogarsza, a gdy tak się dzieje bądź nie ma poprawy, to udajemy się do specjalisty.